ในสถานการณ์ Covid 19 ที่กำลังระบาดมาจนถึงปี 2022 เป็นเชื้อที่สามารถพัฒนาตัวเองเป็นสายพันธ์ต่าง ๆ ได้ถึง 4 สายพันธุ์ รวมไปถึง 6 สายพันธุ์ย่อยอีกด้วย ทำให้ผู้คนต่างต้องป้องกันตัวเองทุก ๆ รูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นการล้างมือด้วยเจลแอลกอฮอล์ ใส่หน้ากากป้องกัน ใช้น้ำยาฆ่าเชื้อเข้าช่วยในการใช้ชีวิตประจำวัน เพื่อลดภาวะความเสี่ยงที่จะสัมผัสกับเชื้อโควิดให้น้อยที่สุด แต่หลายคนอาจจะไม่คาดคิดว่าหลังจากที่เราได้รับเชื้อยังมีภาวะอื่น ๆ ตามมาอีกมากมาย ขึ้นอยู่กับแต่ละคนว่าอยู่ในภาวะติดเชื้อขั้นไหน บางคนถึงขั้นมีอาการค่อนข้างที่รุนแรง และหลังจากที่เราได้รับเชื้อโควิดแล้ว ก็จะเกิด ภาวะ Long Covid หรือผลกระทบระยะยาวนั่นเอง
มารู้จักกับ Long Covid
โพสต์โควิด (Post – COVID 19 Condition) หรือ ลองโควิด (Long COVID) เป็นภาวะหรืออาการที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยโควิด-19 หลังจากได้รับเชื้อนาน 4 สัปดาห์ไปจนถึง 12 สัปดาห์ขึ้นไป ซึ่งอาการที่พบมีหลากหลายและแตกต่างกัน โดยส่วนใหญ่มักพบในผู้ป่วยโควิด-19 ที่เชื้อลงปอดและมีโรคเรื้อรังร่วมด้วย และพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย ส่งผลให้ปอดทำงานหนัก ปอดไม่แข็งแรง จากเดิมที่ปอดมีความยืดหยุ่น ปอดจะเริ่มแข็งและอาจเกิดรอยโรคอย่างแผลหรือพังผืดต่าง ๆ ในเนื้อปอด ส่งผลให้แลกเปลี่ยนออกซิเจนได้ไม่เต็มที่ เหนื่อยง่ายกว่าปกติ หายใจไม่เต็มปอด และมีอาการผิดปกติอื่น ๆ ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล
อาการลองโควิดที่พบบ่อย
อาการโพสต์โควิด (Post – COVID 19 Condition) หรือ ลองโควิด (Long COVID) ที่พบนั้นมีมากมาย แต่อาการที่พบบ่อย ได้แก่
• อ่อนเพลียเรื้อรัง
• เหนื่อยง่าย อ่อนแรง
• หายใจลำบาก หายใจติดขัด หายใจไม่อิ่ม
• ปวดศีรษะ
• สมาธิจดจ่อลดลง
• ความจำผิดปกติ
• ไอ เจ็บแน่นหน้าอก
• ปวดกล้ามเนื้อ ข้อต่อ
• ท้องร่วง ท้องเสีย
• จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส
• ซึมเศร้า เครียด วิตกกังวล
วิธีการรักษาลองโควิด
หมั่นสังเกตความผิดปกติของตนเองหลังหายจากโควิด-19 เป็นเรื่องสำคัญ เพราะแพทย์จะรักษาโพสต์โควิด (Post – COVID 19 Condition) หรือ ลองโควิด (Long COVID) ตามอาการเป็นหลัก ดังนั้นหากมีอาการแล้วพบแพทย์โดยเร็ว ย่อมช่วยให้รักษาได้ทันท่วงที นอกจากนี้การตรวจร่างกายเป็นประจำตามคำแนะนำของแพทย์จะช่วยให้รู้ทันความผิดปกติที่เกิดขึ้นและดูแลตนเองได้อย่างเหมาะสม
ภาวะแทรกซ้อนจากลองโควิด
ภาวะแทรกซ้อนในระยะยาวที่อาจเกิดจากโพสต์โควิด (Post – COVID 19 Condition) หรือ ลองโควิด (Long COVID) ได้แก่
• กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (Myocarditis)
• สมองล้า (Brain Fog)
• ภาวะพร่องทางระบบประสาทอัตโนมัติ (Dysautonomia)
• ภาวะ Guillain – Barre Syndrome
• โรคไฟโบรมัยอัลเจีย (Fibromyalgia)
• โรคนอนไม่หลับ (Insomnia)
• อย่าออกกำลังมากไป
สำหรับคนที่หายป่วยจากโควิด-19 ยังไม่แนะนำให้ออกกำลังกายมากเกินไปและออกกำลังกายจนเหนื่อยเกินไป ควรปรับให้เป็นการออกกำลังแบบเบา ๆ เช่น เคยวิ่งอาจปรับเป็นเดินก่อน เป็นต้น เพื่อให้ปอดไม่ทำงานหนักจนเกินไปและร่างกายค่อย ๆ ฟื้นตัวและปรับตัวกลับสู่สภาวะที่แข็งแรง
ปัจจุบันภาวะโพสต์โควิด (Post – COVID 19 Condition) หรือลองโควิด (Long COVID) ยังไม่มีสาเหตุที่แน่ชัด แต่สามารถทำให้เกิดความผิดปกติกับร่างกายและจิตใจของผู้ที่หายจากโควิด-19 ได้ แพทย์จึงแนะนำให้สังเกตตัวเองอย่างละเอียด ประเมินร่างกายตนเองอยู่เสมอ และฟื้นฟูร่างกายอย่างถูกต้อง หากมีอาการที่รบกวนการใช้ชีวิตต้องรีบพบแพทย์เพื่อรักษาทันที อย่าปล่อยทิ้งไว้จนรุนแรงและเรื้อรัง
ข้อมูลจาก รศ. พญ. พรรณพิศ สุวรรณกูล
ขอบคุณข้อมูลจาก https://www.bangkokhospital.com/content/long-covi
